Darczyńcy przysługuje roczny termin do odwołania darowizny, który należy liczyć od momentu dowiedzenia się o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Czy termin ten przysługuje również spadkobiercy darczyńcy bez względu na to kiedy orzeczono stwierdzenie nabycia spadku?

Według wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 8 marca 2017 r. za sygn. akt I ACa 711/16, darczyńcy przysługuje roczny termin do odwołania darowizny, który należy liczyć od momentu dowiedzenia się o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Termin ten przysługuje również spadkobiercy darczyńcy, bez względu na to kiedy orzeczono stwierdzenie nabycia spadku, jednakże tylko od momentu śmierci darczyńcy.

W omawianej sprawie, powódka żądała zobowiązania pozwanej do złożenia oświadczenia woli, które skutkowałoby przeniesieniem otrzymanej darowizną własności mieszkania na rzecz powódki, w związku z tym, iż pozwana rzekomo dopuszczała się rażącej niewdzięczności względem darczyńców – jej rodziców. Pozwana natomiast domagała się oddalenia powództwa wobec tego, że nie zaszły według niej podstawy do odwołania darowizny oraz z powodu upływu ustawowego terminu. 

Zgodnie ze stanem faktycznym sprawy pozwana została obdarowana mieszkaniem przez rodziców, w związku z tym, że przebywała poza granicami kraju, celem zabezpieczenia jej bytu w razie powrotu. Ojciec pozwanej zmarł w grudniu 2003 r. Matka stron przez pozwaną i drugą siostrę została umieszczona w domu opieki, celem zapewnienia jej należytych warunków i odpowiedniej całodobowej opieki. Matka jednak wróciła do swojego mieszkania i zamieszkiwała tam sama. Pozwana kilka razy w roku odwiedzała matkę, na stałe przebywając poza granicami kraju, natomiast powódka opiekowała się wiekową  matką na co dzień. Matka stron żaliła się powódce, że tylko ta się nią zajmuje i tylko ona interesuje się jej losem. Zmarła ona w styczniu 2013 r. Powódka, zgodnie z testamentami, nabyła spadek po rodzicach jako jedyna spadkobierczyni. Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach zostało orzeczone we wrześniu 2013 r., natomiast w sierpniu 2014 r. powódka oświadczyła, że odwołuje darowiznę dokonaną na rzecz pozwanej.

Zgodnie z przepisami darowizna może być odwołana jedynie do roku od dnia, w którym uprawniony do jej odwołania dowiedział się o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Powódka upatrywała rażącej niewdzięczności pozwanej względem ojca w zamiarze umieszczenia go w domu starców, a względem matki w braku sprawowania nad nią opieki na starość. 

Sąd Apelacyjny wskazał, że roczny termin zawarty w przepisach nie jest terminem przedawnienia a terminem o charakterze prekluzyjnym, gdzie jego upływ powoduje niemożność odwołania darowizny. W przytoczonym stanie faktycznym, już kwestia upływu terminu uzasadniała oddalenie powództwa, bez konieczności oceny przesłanek merytorycznych. Roczny termin do odwołania darowizny należy liczyć od momentu dowiedzenia się o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Termin ten przysługuje również spadkobiercy darczyńcy, bez względu na to kiedy orzeczono stwierdzenie nabycia spadku, jednakże tylko od momentu śmierci darczyńcy