Zwrot darowizny z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia po rozwodzie

Prawo rodzinne  Prawo cywilne 

sie

30

Do Sądu Apelacyjnego w Katowicach trafiła sprawa o zwrot „prezentu od Mikołaja”. Zwrotu domagali się teściowie od synowej po rozpadzie związku małżeńskiego z ich synem. Przekazali oni bowiem w dniu 6 grudnia, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, na rachunek bankowy synowej kwotę 100 000 zł z przeznaczeniem na zakup przez syna i synową większego mieszkania. W pozwie o zapłatę kwoty 100.000 zł twierdzili, iż przekazana kwota nie została spożytkowana na wyżej wskazany cel, a małżeństwo rozpadło się. Teściowie twierdzili również, iż tytuł przelewu miał charakter żartobliwy, bo został wykonany 6 grudnia, czyli w dzień Mikołaja. 

Sąd I instancji zasądził od synowej na rzecz teściów kwotę 100.000 zł uznając, iż wobec rozpadu małżeństwa synowej i syna powodów nie został osiągnięty zamierzony cel świadczenia, jakim była darowizna kwoty 100 000 zł na zakup przez pozwaną i jej męża większego mieszkania lub domu dla nowej czteroosobowej rodziny (art. 410 § 2 k.c.). Ponadto pozwana synowa nie wykazała, że nie jest wzbogacona, a powinna była się liczyć z obowiązkiem zwrotu uzyskanej od powodów korzyści skoro w związku z rozpadem jej małżeństwa z synem powodów, cel uzyskania korzyści odpadł. Wystarcza bowiem, iż przekonanie wzbogaconego co do prawnej podstawy jej uzyskania nie było uzasadnione w świetle obiektywnych okoliczności.

Sąd Apelacyjny, do którego trafiła apelacja synowej, od niekorzystnego dla niej wyroku Sądu I instancji, stwierdził, iż niedopuszczalne jest dosłowne zawierzenie wskazanemu przez powodów tytułowi przelewu "prezent od M." i przyjęcie, że zamiarem powodów było sprawienie pozwanej "prezentu". W szczególności z okazji Dnia św. Mikołaja zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego prezentami obdarowuje się raczej dzieci, nie zaś osoby dorosłe. Prezenty te przedstawiają przy tym wartość utrzymaną w granicach zdrowego rozsądku; nie ma tym samym praktyki przekazywania w ten sposób znacznej części oszczędności czy wręcz oszczędności całego życia, co typowe jest z kolei dla przypadków wyposażania usamodzielniających się dzieci, przekazywania gospodarstwa w ramach umowy dożywocia, umowy z następcą czy dziedziczenia. 

Apelująca twierdziła, iż żądanie powodów zwrotu kwoty 100.000 zł jest niezasadne wobec braku wskazania w treści darowizny polecenia. Sąd Apelacyjny stanął na odmiennym stanowisku niż synowa, powołując się na art. 410 §2 k.c. Zgodnie z tym przepisem świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa prawna świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Sąd Apelacyjny w wyroku z 29 marca 2017 r. (I ACa 1026/16) uznał, iż w tej sprawie nie mamy do czynienia z darowizną sensu stricto. Nic bowiem nie wskazuje na to, aby środki przekazane na rachunek pozwanej zostały jej po prostu darowane.

Postawa prawna: art. 409, art. 410, art. 888, art. 893, art. 898 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.).

(Podtytuł artykułu: Czy można domagać się zwrotu darowizny z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia po rozwodzie?)

Artykuł powiązano z:  rozwód   odwołania darowizny   o zapłatę   bezpodstawne wzbogacenie   nienależne świadczenie  

wróć

Nasze wyróżnienia

​    ​    ​    ​    

          

© 2008 - 2021  Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Tryniszewska

Kontakt

  • tel. 794 185 249
ul. Ostrobramskiej / Al. Stanów Zjednoczonych; przy ul. Poligonowej (Praga Południe, Gocław)