Wysokość zadośćuczynienia a przyczynienie się do wypadku drogowego

Prawo cywilne 

sty

15

Powodowie byli rodzicami i bratem małoletniego, zmarłego w wyniku potrącenia przez samochód na pasach przejścia. Ustalono, że bezpośrednią przyczyną wypadku było wejście dziesięcioletniego pieszego na drugi pas jezdni, bez zatrzymania się na wysepce. Kierujący nie mógł uniknąć wypadku, ale nie wykorzystał wszystkich możliwości, aby zapewnić bezpieczeństwo przy dojeżdżaniu do przejścia dla pieszych. Posiadacz pojazdu był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej. Powodowie dochodzili w postępowaniu likwidacyjnym zapłaty zadośćuczynienia w wysokości po 300 000 zł. Zakład ubezpieczeń wypłacił kwoty po 4 000 zł twierdząc, że małoletni w przeważającym zakresie przyczynił się do wypadku. Sprawa trafiła do sądu o zapłatę kwot po 100.000 zł. 

Sąd pierwszej instancji zasądzając należność główną w pełnej dochodzonej wysokości stwierdził, że "odpowiednim zadośćuczynieniem" są kwoty po 150 000 zł. 
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, że istnieje podstawa do przyjęcia 10% przyczynienia małoletniego do powstania szkody ale, wobec dochodzenia przez powodów niższych kwot i w uwzględnieniu części świadczeń wypłaconych w postępowaniu likwidacyjnym, należy zasądzić kwoty objęte żądaniem w całości.

Apelację złożył pozwany zakład ubezpieczeń, przyznając 50% zakresu przyczynienia się małoletniego, przyjmując jako wyjściową podstawę obliczeń kwoty wskazane w uzasadnieniu Sądu pierwszej instancji, a nie objęte żądaniem pozwu. 

Sprawa trafiła ostatecznie do Sądu Najwyższego, w który w dniu 11.04.2019 r. podjął uchwałę (III CZP 105/18), stwierdzając, iż sąd, podzielając zarzut przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody, odnosi się do żądania pozwu i odpowiednio zmniejsza zasądzone zadośćuczynienie, obowiązany jest jednak uwzględnić ograniczenie roszczenia z tej przyczyny, wskazane w podstawie faktycznej powództwa. Oznacza to, iż Sąd co do zasady jest związany kwotą żądanego świadczenia wskazaną w pozwie.

Sąd Najwyższy uznał, że powód może „(…) objąć żądaniem zasądzenia kwotę niższą od kwoty kompensującej pełną szkodę niemajątkową, każdorazowo jednak powinien poszerzyć podstawę faktyczną powództwa o wyjaśnienie wprost lub pośrednio sposobu wyliczenia zadośćuczynienia, zgłosić twierdzenie, że przysługuje mu roszczenie o zaspokojenie szkody w wyższym zakresie oraz podać przyczyny jego ograniczenia. Muszą mieć one jednak charakter materialno-prawny (jak przyczynienie, częściowe wygaśnięcie na skutek zaspokojenia, rezygnacja z części roszczenia, zrzeczenie się roszczenia), a nie procesowy lub ekonomiczny. Granice przedmiotu sporu wyznaczone żądaniem i takim uzasadnieniem pozwu stanowią podstawę orzekania i umożliwiają sądowi odpowiednio bądź uwzględnienie wskazanych twierdzeń i ograniczeń bądź, w wypadku uznania ich za bezpodstawne lub niedostateczne, pominięcie i dokonanie oceny zasadności powództwa przy zastosowaniu przesłanek zakreślonych art. 446 § 4 k.c. i art. 362 k.c. skutkujących "odpowiednim" obniżeniem dochodzonej kwoty. Dopuszczalne jest również dokonywanie przez powoda w toku postępowania zmian przedmiotowych powództwa w granicach wyznaczonych przepisami prawa procesowego. Oparcie rozstrzygnięcia sądu na tak rozumianej podstawie faktycznej powództwa nie narusza zasady dyspozycyjności i kontradyktoryjności oraz umożliwia podjęcie obrony przez stronę pozwaną.

Podstawa prawna: art. 362, art. 446 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145, z późn.zm.).

(Podtytuł artykułu: Czy sąd może obniżyć wysokość zadośćuczynienia dochodzonego w pozwie z uwagi na przyczynienie się do wypadku drogowego?)

Artykuł powiązano z:  zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę   zapłaty zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu wypadków drogowych  

wróć

Nasze wyróżnienia

​    ​    ​    ​    

          

© 2008 - 2021  Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Tryniszewska

Kontakt

  • tel. 794 185 249
ul. Ostrobramskiej / Al. Stanów Zjednoczonych; przy ul. Poligonowej (Praga Południe, Gocław)