Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Tryniszewska (Warszawa, Praga Południe, Nowy Dwór Mazowiecki)

sty

15

Do Sądu Najwyższego trafiła sprawa sporu o podział majątku wspólnego, w której zadano między innymi pytanie o zasady rozliczeń między byłymi współmałżonkami roszczeń o zwrot kwoty zobowiązania zabezpieczonego hipotecznie i spłaconego przez jednego z małżonków po zniesieniu wspólności. Drugie pytanie w tej sprawie dotyczyło określenia przez sąd wartości nieruchomości należącej do majątku podlegającego podziałowi przy uwzględnieniu jej obciążenia hipotecznego.

W uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z 27 lutego 2019 r. (III CZP 30/18) Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi tylko na jedno pytanie, stwierdzając, iż artykuł 618 § 3 k.p.c. nie wyłącza dochodzenia między małżonkami roszczenia o zwrot kwoty zobowiązania zabezpieczonego hipoteką, spłaconego przez jednego z nich po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku wspólnego. Przepis ten stanowi, iż po wydaniu prawomocnego postanowienia o podziale majątku strony nie mogą dochodzić dalszych rozliczeń związanych z posiadaniem nieruchomości. Uchwała Sądu Najwyższego pozwala jednak na rozliczenie kredytu spłaconego przez jednego z małżonków już po zakończeniu sprawy o podział majątku.

W orzeczeniu uznano, iż o sposobie ustalania wartości majątku przesądziło ugruntowane i niebudzące wątpliwości orzecznictwo, że w razie sporu między uczestnikami, wartość majątku podlegającego podziałowi ustala sąd według chwili dokonywania podziału, biorąc za podstawę ceny rynkowe rzeczy i praw podlegających podziałowi. Ponadto zgodnie zajmowano stanowisko, że podział majątku wspólnego, obejmuje jedynie prawa majątkowe (aktywa), a nie rozciąga się na długi (pasywa), a więc że w postępowaniu tym nie można rozliczać długów niepłaconych, zaciągniętych przez małżonków.

„Jeżeli więc zmianie nie ulega sytuacja wierzyciela, ponieważ nadal dysponujezabezpieczeniem rzeczowym na tym samym przedmiocie, a dłużnikiem osobistym jest nadal każdy z małżonków, to brak jest podstaw do przyjęcia, że obciążenie hipoteczne wpływa na wartość nieruchomości ustalanej na potrzeby postępowania o podział majątku wspólnego.”

Podstawa prawna: art. 618 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460), art. 45, art. 46 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2086).

Art. 618. § 1. W postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Rozstrzygając spór o prawo żądania zniesienia współwłasności lub o prawo własności, sąd może wydać w tym przedmiocie postanowienie wstępne.

§ 2. Z chwilą wszczęcia postępowania o zniesienie współwłasności odrębne postępowanie w sprawach wymienionych w paragrafie poprzedzającym jest niedopuszczalne. Sprawy będące w toku przekazuje się do dalszego rozpoznania sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności. Jeżeli jednak postępowanie o zniesienie współwłasności zostało wszczęte po wydaniu wyroku, przekazanie następuje tylko wówczas, gdy sąd drugiej instancji uchyli wyrok i sprawę przekaże do ponownego rozpoznania. Postępowanie w sprawach, które nie zostały przekazane, sąd umarza z chwilą zakończenia postępowania o zniesienie współwłasności.

§ 3. Po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności uczestnik nie może dochodzić roszczeń przewidzianych w paragrafie pierwszym, chociażby nie były one zgłoszone w postępowaniu o zniesienie współwłasności.

Ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460).

Art. 45. § 1. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

§ 2. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

Art. 46. W sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2086).

(Podtytuł artykułu: Czy można rozliczyć spłacony kredyt między byłymi małżonkami po zakończeniu sprawy o podział majątku?)

Artykuł powiązano z: podział majątku wspólnego rozliczenia nakładów na majątek wspólny i osobisty małżonków

wróć

Rozliczenie spłaconego kredytu między byłymi małżonkami po sprawie o podział majątku

sty

15

(Podtytuł artykułu: Czy można rozliczyć spłacony kredyt między byłymi małżonkami po zakończeniu sprawy o podział majątku?)

Artykuł powiązano z: podział majątku wspólnego rozliczenia nakładów na majątek wspólny i osobisty małżonków

Nasze wyróżnienia

Kontakt