Pozbawienie byłego małżonka władzy rodzicielskiej

Prawo rodzinne 

cze

12

W większości przypadku Sąd orzekając o rozwodzie nie pozbawia żadnego z rodziców władzy rodzicielskiej. Jest to zrozumiałe, gdy oboje z rodziców poczuwają się do pełnienia w życiu dziecka roli ojca lub matki. Jednakże w wielu przypadkach jedno z rodziców zaraz po rozwodzie, choć ma prawo do kontaktów z dzieckiem, przestaje się nim interesować. Może to powodować duże trudności dla osoby, która faktycznie opiekuje się dzieckiem, gdyż władza rodzicielska obejmuje m.in. prawo i obowiązek rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka. Nadto trzeba pamiętać, iż o istotnych sprawach dotyczących dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie. Dodatkowo jeśli były współmałżonek nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej nie ma możliwości, aby nowy partner życiowy osoby faktycznie opiekującej się dzieckiem mógł je zaadoptować.

Co należy zrobić aby pozbawić rodzica nieinteresującego się dzieckiem władzy rodzicielskiej? Po pierwsze należy skierować wniosek do sądu rodzinnego. Aby Sąd pozytywnie rozpatrzył wniosek musi być spełniona jedna z poniższych przesłanek:
1. rodzic nie może wykonywać władzy rodzicielskiej z powodu trwałej przeszkody,
2. rodzic nadużywał władzy rodzicielskiej,
3. rodzic w sposób rażący zaniedbywał obowiązki względem dziecka.

Dodatkowa podstawa pozbawienia władzy rodzicielskiej występuje w sytuacji, gdy mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, a w szczególności gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.

Istotę trwałej przeszkody wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 czerwca 2000 r., II CKN 960/00:
 

„Przez trwałą przeszkodę, uniemożliwiającą wykonywanie władzy rodzicielskiej należy rozumieć taki układ stosunków, który wyłącza sprawowanie przez rodziców władzy rodzicielskiej na stałe w tym sensie, że albo według rozsądnego przewidywania nie można ustalić czasu trwania tego układu albo – co najmniej – że układ ten będzie istniał przez czas długi".

W praktyce spełnia tę przesłankę np. przewlekła choroba, długoletnie pozbawienie wolności. Za długotrwałą przeszkodę można uznać również przypadek, gdy jeden z rodziców założył nową rodzinę w dużej odległości od miejsca zamieszkania dziecka np. zagranicą.

Nadużywanie władzy rodzicielskiej jest pojęciem bardzo szerokim. Najczęściej definiuje się je, jako wysoce naganne zachowanie rodziców wobec dziecka. Nie musi ono oznaczać zachowań bezpośrednio dotyczących dziecka. Sąd może uznać, iż doszło do nadużywania władzy rodzicielskiej poprzez naganne zachowanie rodzica wobec osób trzecich, w tym zwłaszcza osób bliskich. Należy jednak pamiętać, iż takie zachowanie nie może być wyłącznie jednorazowe. Typowymi przykładami nadużywania władzy rodzicielskiej są: nadmierne karcenie, nakłanianie do popełnienia przestępstw, wykorzystywanie seksualne.

Do rażącego zaniedbywania obowiązków względem dziecka Sąd Najwyższy zaliczył np. akty przemocy wobec żony, naruszanie jej godności, nadużywanie alkoholu, nieinteresowanie się małoletnim dzieckiem, niełożenie na jego utrzymanie. Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej choć od strony formalnej jest dość prosty do napisania, to od strony merytorycznej oraz dowodowej może nastręczać wielu problemów.

Podstawa prawna: art. 95, art. 97, art. 111 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity: Dz. U. z 2012. Nr 788), postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2000 r. II CKN 960/00.

wróć

Nasze wyróżnienia

​    ​    ​    ​    

          

© 2008 - 2021  Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Tryniszewska

Kontakt

  • tel. 794 185 249
ul. Ostrobramskiej / Al. Stanów Zjednoczonych; przy ul. Poligonowej (Praga Południe, Gocław)